Mladenovac - šta posetiti u Mladenovcu
Mladenovac predstavlja gradsko naselje u opštini Mladenovac, u sklopu Beograda. Mladenovac je smešten u dolini Velikog Luga, na glavnoj pruzi Beograd-Lapovo-Niš. Na lokaciji današnjeg Mladenovca, do 1882. godine nije postojala ni jedna kuća, već samo nekoliko koliba. Iste godine, napravljena je kafana „Kosmaj“. Tek nakon početka korišćenja pruge Beograd-Niš, narod počinje da se doseljava u varošicu Mladenovac, gradeći stanove, kafane, dućane i radionice. Prema popisu iz 2011. godine, u Mladenovcu živi 23.609 stanovnika.
Opština Mladenovac poseduje nekoliko veoma zanimljivih i značajnih mesta koje možete posetiti ukoliko ste u okolini.
Planina Kosmaj
Smeštena je u okolini Mladenovca, sa nadmorskom visinom od 626 m. Naziv Kosmaj potiče od keltske reči „cos“ i indoevropske reči „maj“ , što znači šuma-planina.
Planina Kosmaj poseduje tri vrha: Goli, Mali i Rutavi vrh, i sadrži 95 izvora zdrave vode.
Kosmaj je kroz istoriju često bio mesto sukoba i bitki, zbog svoje lokacije. Takođe, nekada je planina Kosmaj bila spojena sa Avalom i predstavljali su poluostrvo u Panonskom moru, a danas on predstavlja najlepše izletničko mesto našeg kraja.
Na vrhu Mali možete obići Spomenik borcima Kosmajskog odreda, koji je podignut 1971. godine u čast palim borcima Drugog svetskog rata. Ovaj spomenik je delo vajara Vojina Stojića. Nedaleko u blizini spomenika, nailazite na pet betonska kraka, koji predstavljaju obeležje planine Kosmaj, visoki 30 m. Na sredini se nalazi mermerni krug sa ispisanim tekstom: „Mladenovčani, Gročani, Smederevci, Podunavci, Jeseničani, Pomoravci, Posavci, Beograđani, Vračarci i Kosmajci, 2. juli 1941. godine, maj 1945. godine“
Pored ovog spomenika nalazi se beli kamen sa tekstom:
“Drugog jula 1941. godine na ovom mestu formiran je Kosmajsko-posavski partizanski odred. Već krajem jula od ovog odreda nastala su dva nova Kosmajski i Posavski. Za sve četiri godine rata ovde na kapijama Beograda nije prestala da kuca slobodarska puška. Za slobodu je palo 5820 boraca i partizanskih saradnika među kojima 3411 mladića i devojaka. Šesnaest boraca je proglašeno za narodne heroje.”
Takođe na planini možete posetiti vidikovac, u vidu drvenog tornja. Ispod vidikovca nalazi se još jedan spomenik, naime on predstavlja spomen kosturnicu na Belom kamenu, podignut ratnicima Timočke divizije, palim u borbi za odbranu Beograda 1914. godine.
Manastir Tresije
Jedan od dva manastira smeštenih na planini Kosmaj, koji nose veoma veliki kulturno-istorijski značaj. Manastir Tresije je posvećen Saboru svetih Arhangela. Izgrađen je 1309. godine, za vreme vladavine kralja Dragutina.
U 16. veku ovaj manastir je bio manastir sa najvećim brojem bratstva i najbogatijom imovinom u Beogradskom pašaluku. Rušen je nekoliko puta. Prvo obnavljanje desilo se 1709. godine, međutim istog veka opet je porušen, a nakon toga obnavljanje se dešava posle Drugog svetskog rata, i rezultati te obnove traju i danas.
Manastir Pavlovac
Nalazi se u blizini sela Koraćica, a dobio je naziv prema potoku koja tuda prolazi.
Stefan Lazarević podiže ovaj manastir u 15. veku, međutim tokom prolaza turske vojske manastir biva porušen, kao i svi prateći objekti. Naime, pre dve decenije arheološkim istraživanjima pronalaze ruševine i manastir biva obnovljen.
Kompleks se sastoji iz crkve, manastirskog konaka i dodatne zgrada, za koju se govori da je bila letnjikovac despota Stefana Lazarevića.
Spomen obeležje Varovnice
Podignuto je 1984. godine, na mestu gde se odigrala Kosmajsko-Varovnička bitka za vreme Prvog svetskog rata.
Vrh Varovnica se nalazi 10 km od Mladenovca, kod puta za selo Šepšin, na nadmorskoj visini od 400 m.
Naime, svake godine 8. decembra, organizacija mladenovačke podružnice Društva za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova Srbije do 1818. godine i grad Mladenovac, obeležavaju dan Varovničke bitke, odavanjem počasti palim borcima uz prisustvo vojske, učenika osnovnih škola, sveštenih lica..
Selters banja
Prostire se na 20 hektara sa šetalištem, parkom i uređenim stazama.
- godine prvi bunar toplo-slane vode biva iskopan i nastaje voda visokog kvaliteta.
Banja se sastoji iz starog i novog hotela, šetališta sa klupama, i veoma specifičnog prirodnog obeležja, tužne vrbe.
Markovačko jezero
Smešteno u selu Markovac, udaljeno 6 km od centra Mladenovca. Nalazi se u podnožju planine Kosmaj. Dužina jezera je 1.000 m, a širina 500 m, zauzima površinu od 16 hektara.
Markovačko jezero predstavlja jedno među nekoliko najstarijih veštačkih akumulacija u Beogradu. Nastalo 60-ih godina 20. veka, kada su gradili branu na reci Košarna.
Jezero okružuju hrastove, cerove i bagremove šume. Zastupljeni su veliki broj slatkovodnih riba: šaran, som, štuka, babuška, deverika, smuđ.. Takođe možete videti divlje patke, čaplje i rode.
Pozorišni festival
Početkom oktobra svake godine u Mladenovcu možete prisustvovati pozorišnom festivalu “Teatar u jednom dejstvu”. Festival počinje prvog ponedeljka u oktobru, i traje sedam dana. Na festivalu učestvuju renomirana pozorišta Srbije, ali i pozorišta iz regiona.
Turistički potencijali Mladenovca
Za rekreativni turizam, šetnje stazama na planini Kosmaj jesu veoma popularne kod planinara, i veoma su posećene leti. Međutim, za lovni turizam, destinacija Lovište “Varovnica” predstavlja pun pogodak. Površina čini 27.000 hektara, možete videti srne, zečeve, fazane, divlje svinje i poljsku jarebicu. Lovci mogu koristiti Lovački dom u Rajkovcu, Lovačku kuću “Plandište” i Lovački dom “Jezerac”.
Sportski ribolov može se praktikovati na dva jezera u okolini Mladenovca, Rabrovačko i Markovačko. Dok je banjski turizam veoma razvijen u banji Selters, prvoj banji sa lekovitom vodom, i u Koraćička banji.
Takođe značajan je i arheološki lokalitet Jablanica, u kojem su otkriveni tragovi naselja iz perioda neolita. Za seoski turizam, značajno je selo Rabrovac.
Veoma značajan Spomen-kompleks “Crkvine”, udaljen 8.5 km od Mladenovca, podignut u čast despota Stefana Lazarevića.
