Despotovac - šta posetiti u Despotovcu
Despotovac predstavlja naselje opštine Despotovac u Pomoravskom okrugu. Sudeći prema popisu iz 2011. godine, u Despotovcu živi 4.197 stanovnika, udaljen od Beograda 130 km.
Despotovac nazivaju gradom despota Stefana Lazarevića, i jedan je među prvim gradovima koje treba posetiti ukoliko planirate obilazak Srbije.
Veliki buk (Lisine)
U selu Lisine, u podnožju planine Beljanice, izvire Veliko vrelo. Naime, njegova voda pada u vidu „Velikog buka“, ovo vrelo spada u grupu kraških izvora i predstavlja divan primer gravitacionog vrela. U Lisinama se takođe nalazi i ribnjak, pa je naravno resavski kraj čuven po raznim vrstama pastrmke.
U ovom predelu možete i videti spomenik prirode „Lisine“.
Veliki buk ima visinu od 25 m, što ga čini jednim od najvećih vodopada u Srbiji.
Manastir Manasija
Predstavlja jedan od najznačajnijih srpskih srednjevekovnih kulturnih dobara i najbitniji spomenik koji pripada „Moravskoj školi“.
Smešten je na 30 km od auto-puta Beograd-Niš, u blizini Despotovca.
- godine počinje zidanje manastira, a završen je 1418. godine. Manasija predstavlja zadužbinu despota Stefana Lazarevića.
Manastirska crkva je napravljena u ime Svete Trojice, i osveštana o prazniku Svetog duha. Kompleks je okružen zidinama, koje su služile za odbranu, ova celina se sastojala iz 11 kula, od kojih je posebna „donžon“ kula, ili drugim nazivom Despotova kula. Živopis manastira Manasije spada u najveća postignuća srednjevekovnog slikarstva.
Manastirski kompleks predstavlja nepokretno kulturno dobro, od izuzetnog značaja.
Starešine manastira su bile: Paraskeva Jovanović, Angelina Radisavljević, Varvara Trifunović i današnja igumanija mati Pavla.
Naime, neki stručnjaci govore da se mošti despota Stefana Lazarevića nalaze u južnom delu manastira, ispod bele mermerne ploče.
Resavska pećina
Predstavlja zaštićeni spomenik prirode i spada u zaštićeno područje prve kategorije. Nalazi se u Centralnoj Srbiji, udaljena 20 km od Despotovca, u brdu Babina Glava, kod sela Jelovac.
Jedna je od najlepših i najvećih pećina Srbije, duga je 4.5 km.
Nadmorska visina pećine je 483 m, ona predstavlja višespratni speleološki objekat, dužine kanala 400 m.
Skoro cela pećina bogata je kristalnom kalcitnom ornamentikom, možete videti skoro sve vrste pećinskih ukrasa, od velikih stubova stalagnita i stalaktita, do kadica sa perlama na dnu pećine. Neke grupe kolonada ili stalagnita dobili su naziv, poput „Košnice“, „Deda i baba“, „Porodica Tarana“ ...
Pećina je otvorena za turističke posete od 1972. godine.
Ova istraživanja se vrše i danas u Resavskoj pećini:
- kontinuirano osmatranje mikroklimatskih činilaca u pećini (temperatura i vlažnost);
- biološko istraživanje uz praćenje prisustva slepih miševa u zimskom periodu;
- nastavak speoloških istraživanja najnižih horizonata pećinskih kanala
- florističku-vegetaciju i hidrološko istraživanje kriške uvale Divljakovac.
Vinatovača
Predstavlja prašumu smeštenu u regionu Gornja Resava.
Može biti teško doći do Vinatovače, od Despotovca, preko Lisina 15 km do sredine Kučajskih planina, međutim ovaj put je do nedavno bio nepoznat ljudima, malo njih je znalo da ovde postoji prava bukova prašuma, a možda je baš to razlog zašto je ovako očuvana.
Svojstvo prašume dobija iz razloga što je 37 hektara zemlje, sa nadmorskom visinom od 640-800 m, opstalo bez održavanja od strane ljudi, od kada je nastala. Kroz šumu prolazi reka Resava, neka stabla su visine od 40 m.
Park Maketa
Nalazi se na izlazu Despotovca, na putu prema Resavskoj pećini.
Park je osnovan 2008. godine, prostire se na površini od 3.000 m2.
U parku možete videti preko 30 maketa srednjevekovnih manastira i crkvi koji su napravljeni u razmeri 1:17, u poređenju sa pravom veličinom zdanja.
Otvoren je za posete od aprila do novembra.
EKO Farma Milanović
Smeštena u selu Lipovica, na površini od 3 hektara, nalazi se na proplanku okružena hrastovim šumama. Ovo je prirodna oaza za odmor od užurbane gradske civilizacije.
Voda sa izvora stiže direktno na farmu, hrana je isključivo organska, a možete se baviti i jahanjem, vožnjom džipa, paraglajdingom, vožnjom bicikle i pešačenjem obeleženim stazama. Udaljena je 18 km od Despotovca.
Manifestacije u Despotovcu
Dani Srpskog duhovnog preobraženja- traju već 17 godina, održavaju se između dva velika praznika: Velike Gospojine i Preobraženja Gospodnjeg.
Posetioci mogu videti dosta naših umetnika, ali tako i umetnika bivše Jugoslavije i inostranih umetnika.
Majske amaterske pozorišne svečanosti- traju od 80-ih godina prošlog veka, sa dužim prekidom, međutim 1999. godine opet se vraćaju, i od tada su održavane 14 puta.
Posetioci su imali prilike da gledaju veliki broj amaterskih pozorišta tokom ovih godina.
Dani Dijaspore-Lipovičke letnje noći
Likovna kolonija-Resava
